Mały i duży blok – jak lepiej zrozumieć te techniki w sytuacjach 1 vs 1?
Trening bramkarski 1 vs 1 jest jednym z wielu aspektów gry golkipera, który w dużym stopniu ewoluował i tym samym stał się bardzo popularny w Polsce. Poniżej przedstawione zostaną dwie techniki, które wchodzą w skład obron w sytuacjach 1 vs 1.
W wyżej wspomnianych sytuacjach wyróżniamy dwie techniki obron blokami – mały i duży blok. Techniki te zostały zapożyczone z futsalu. Używane są tam wielokrotnie, zwykle w dynamicznych momentach gry, a także w bliższych i dalszych odległościach w celu zakrycia swoim ciałem, jak największą powierzchnię bramki. Techniki te są używane w polu karnym, gdzie znajduje się tylko bramkarz i przeciwnik i dochodzi do pojedynku oko w oko pomiędzy tymi zawodnikami.
Wielu trenerów wychodzi z założenia, że jeśli golkiper chce być najlepszy, to powinien posiadać wszystkie umiejętności i rozumieć wiele aspektów bramkarskich, które determinują go do gry na tej pozycji. To niemal jak ze zbroją – im ma się lepszą, tym trudniej jest przeciwnikowi o zwycięstwo. Zwyczajnie im więcej umiejętności posiada dany bramkarz, tym jest lepszym. Na pewno, aby móc skutecznie wykonywać bloki, potrzeba odpowiedniego przygotowania mobilności stawów.
Bardzo ważny jest aktywny zakres ruchomości w stawach oraz odpowiednia elastyczność. Jeśli bramkarz jest odpowiednio przygotowany, nie ma problemów z wykonywaniem technik obrony oraz jest odporny na jakiekolwiek urazy.
Obrona małym blokiem zawsze zaczyna się od pozycji startowej przy odpowiednim wykorzystaniu aspektów technicznych i taktycznych. Jest ona bardzo skuteczna, ponieważ odpowiednio wykorzystana powoduje, iż jesteśmy cały czas w pozycji na nogach i możemy kontrolować równocześnie zawodnika, jak i odbitą piłkę. Mały blok używany jest w sytuacji, kiedy bramkarz ma krótki czas na reakcję, a oponent znajduje się w odległości do 2 metrów.
Duży blok służy do obrony w sytuacjach, np. gdy oponent ma duże światło bramki i jest w odległości od dwóch do pięciu metrów od bramkarza. Podobnie wygląda to, gdy piłka jest zagrana wzdłuż linii bramkowej. Bardzo ważną rolę odgrywają wiedza i doświadczenie, które pozwalają nam na wykorzystanie tych technik we właściwych
momentach. Bez przygotowania i odpowiedniego treningu, nauki techniki wykonywania danych elementów, konkretnych nawyków w danych sytuacjach nie ma mowy o dobrym wykonywaniu tych technik w sytuacjach meczowych.
Niżej podam przykłady kilku sytuacji i przedstawię, jak je dzielmy na aspekty techniczno-taktyczne.
Mały blok
- Decyzja o zastosowaniu wejścia w mały blok bezpośredni ma zastosowanie tylko wtedy, gdy bramkarz ocenia sytuację jako tę, kiedy, maksymalnie skracając przestrzeń uderzającemu, może uniemożliwić uderzenie na bramkę
- Piłka musi znajdować się bardzo blisko bramkarza (do 2 metrów)
- Ocena sytuacji czy oponent prowadzi piłkę czy piłka jest poza kontrolą oponenta
- Zastosowanie odpowiedniej strony bloku do miejsca, gdzie znajduję
się piłka i oponent - Przy piłce znajdującej się w centralnym sektorze pola karnego dobór strony w zależności od nogi uderzającej (przy prawej nodze rywala – lewa strona bramkarza, przy lewej nodze rywala – prawa strona bramkarza)
Zastosowanie prawej strony (takie samo będzie z lewej)
- Blok wykonany dla oponenta uderzającego piłkę prawą nogą
- Prawidłowa ocena przestrzeni pomiędzy oponentem a bramkarzem
- Prawidłowa ocena czasu, jaką bramkarz musi pokonać względem piłki w momencie uderzenia jej przez oponenta
- Brak rotacji tułowiem w momencie uderzenia piłki przez oponenta
Duży blok
Zastosowanie w sytuacji w centrum
- Duży blok można zastosować w sytuacjach dynamicznych, kiedy bramkarz zatrzymał się w niskiej pozycji 1 vs. 1 i pomiędzy nim a oponentem jest od 2-5 m przestrzeni
- Można stosować także przy obronie sytuacyjnej nogą z bliskiej odległości, kiedy bramkarz ustawiony jest gotów w niskiej pozycji 1 vs 1
- Blok ten pozwala bramkarzowi na zasłonięcie dużego obszaru w momencie zagrania piłki wzdłuż pola karnego, kiedy oponent jest bardzo blisko
- Prawidłowa ocena fazy podania i uderzenia piłki
Zastosowanie/podanie z boku do centrum boiska
- W momencie zagrania piłki do przodu lub po dośrodkowaniu ziemią z pola karnego, bramkarz przyjmuje pozycje gotową do działania i obserwuje moment zagrania i to gdzie będzie kierowane zagranie
- W momencie zagrania piłki po dośrodkowaniu ziemią bramkarz MUSI być gotów w pozycji, nie może być w biegu lub w pozycji niestabilnej
- Bramkarz w momencie uderzenia, np. na długi słupek, używa techniki dużego bloku i stara się zabrać jak najwięcej przestrzeni uderzającemu
Najważniejsze zasady bramkarza: zdominować przestrzeń, pozostając dużym i cierpliwym, aby w decydującym momencie podjąć szybką decyzję. Musi umieć czytać moment podania i moment przyjęcia. Opóźnianie przeciwnika spowoduje dobrą asekurację obrońców. Podjęcie decyzji o odpowiednim doborze techniki.
Autor: Mateusz Gwizd
Head of Goalkeeping Coach w AP Miedź Legnica
8 lat temu kiedy wyjechałem z Polski i zacząłem grać angielskiej drużynie futsalu, pierwszy raz się z tym zetknąłem. W drużynie, w której miałem możliwość występować, było wielu Hiszpanów, w tym bramkarz, który jako młody zawodnik trenował w klubie Barcelona. To od niego nauczyłem się, jak wykorzystywać techniki obrony w sytuacjach 1vs1 i teraz jako trener sam mogę czerpać to doświadczenie i przenosić z futsalu do dużej piłki niektóre metody.
Pamiętam jak dziś, że wtedy było to dla mnie coś nowego i miałem problem z przyswojeniem i wykorzystaniem tych technik w meczu, bo o ile sama nauka poprzez wyizolowane segmenty i aspekty techniczne są do opanowania w krótkim czasie, tak już umiejętność wykorzystania tych zachowań w dynamicznych sytuacjach meczowych sprawiają trudność.
Dziś trening bramkarski wygląda zupełnie inaczej. Kilka lat temu nie było takich rozbudowanych treningów. Trening nie był rozkładany na czynniki pierwsze, nie było mowy o blokach małych czy dużych, nie było także analitycznego spojrzenia na trening tak, jak odbywa się to w tym momencie.
Zapraszamy również na kanał trenera Mateusza na Youtube
